Alles over sport logo

Nieuws en verder lezen:


Wat te doen met al het wegwerpplastic bij de sportclub?

Lees meer >


Vanaf 1 januari 2024 verbod op wegwerpplastic

Lees meer >

Stappenplan afval verminderen

Afval scheiden en verminderen: thuis doet bijna iedereen het. Maar op sportclubs gebeurt dit nog zeker niet overal, terwijl er veel vandaan komt: gemiddeld 400 kilo kunststof-afval per accommodatie per jaar. Wil jij bijdragen aan een beter klimaat? Ontdek hoe je aan de slag kunt met deze zes stappen:

  1. Inzicht in afval
  2. Afvalpreventie
  3. Afvalbakken en -scheiding
  4. Afspraken met afvalverwerkers
  5. Communicatie
  6. Gedrag

Stap 1. Inzicht in afval

Welke soorten afval zijn er op je sportaccommodatie? 

Door afval te verminderen en te scheiden werken we toe naar een schonere en circulaire wereld waarin afval straks niet meer bestaat. Met afval scheiden streven we naar minder afval en vervuiling, slimmer gebruik van grondstoffen en minder CO2-uitstoot.

Vaak wordt afval uit verschillende stromen bij het restafval gegooid, dat kan anders. Om te starten met het scheiden van afval is het belangrijk om inzicht te krijgen in de soorten afval die er zijn op de sportaccommodatie. Om inzicht te krijgen in het verschillende afval dat rondgaat op jouw sportaccommodatie, wordt er als eerst naar de inkoop van producten gekeken. Daarna kun je de afvalstromen in kaart brengen door een sorteerproef te doen.

FAQ: Waarom is afval scheiden op de club anders dan thuis?
Dit komt omdat de sportclub wordt gezien als een bedrijf, hier gelden dus andere regels. Thuis wordt het geregeld door de gemeente en vanzelf opgehaald. Op de sportclub moeten er afspraken gemaakt worden met afvalverwerkers die het komen ophalen.

  • Inkoop

    Je streeft uiteindelijk naar zo klein mogelijke mono-stromen. Inzicht in je inkoop laat zien welke producten binnen komen. Welke producten kunnen minder of anders?

    Het grootste deel van alle ingekochte producten eindigt uiteindelijk in de afvalbak. Denk aan alle verpakkingen, flesjes, blikjes etc. Door goed te kijken naar de inkooplijst, zou je er een aantal producten/ stromen uit kunnen halen die uiteindelijk samen in een mono-stroom mogen worden weggegooid.

    Om met de inkooplijst inzicht te krijgen in de samenstelling van het afval, kun je de volgende stappen doorlopen: 

    • Bekijk welke producten op de inkooplijst kort gebruikt worden en dus snel bij het afval belanden. Noteer deze ergens.
    • Zijn er producten die op voorhand verminderd of veranderd kunnen worden? Misschien kunnen verpakkingen worden vervangen door ander materiaal, dat makkelijker te scheiden of te verwerken is.
    • Ga hierover in gesprek met de leverancier en bespreek de opties voor minder of herbruikbaar verpakkingsmateriaal.

  • Afvalstromen

    60% van al het afval op sportaccommodaties is plastic. Plastic heeft dus een enorm aandeel. Hoe zamel je dat gescheiden in? En wat kun je bijvoorbeeld met statiegeldflesjes?

    Het is efficiënt om de meest voorkomende afvalstroom apart te gaan inzamelen. Bij veel sportaccommodaties blijkt dat meer dan 60% plastic afval is. De keuze om plastic apart te gaan inzamelen is verstandig, ook omdat er vanaf 1 juli 2021 een nieuwe wetgeving voor statiegeld van plastic flesjes wordt ingevoerd. Dit betekent dat er op één plastic flesje 15 cent statiegeld wordt gerekend. Lees alles over de statiegeldregeling in hoofdstuk drie. 

    Let op: Kies je straks voor het scheiden van PMD (Plastic, metaal, drankkartons)? Zorg er dan voor dat de statiegeld flesjes apart worden ingezameld. 

    Ze zijn er op elke sportaccommodatie; papieren- en plastic bekertjes. Niet alle bekertjes mogen bij dezelfde mono-stroom. Dit komt door de coating laag in de bekers. Deze laag zorgt ervoor dat er geen vocht door de beker dringt, maar helaas ook dat de bekertjes lastig te recyclen zijn. De beste oplossing hiervoor is om je eigen beker/ bidon mee te nemen, maar ga als club ook op zoek naar duurzamere alternatieven.

  • Sorteerproef

    Kieper al je afvalbakken om én sorteren maar. Welke afval komt van buiten de club? Wat wordt goed gescheiden? Waar komt het afval vandaan? Vergelijk het met je inkooplijst.

    Om inzicht te krijgen in de samenstelling van het afval, kun je een steekproef doen. Dit kan zelfs meerdere keren gedaan worden. Gebruik hiervoor het werkdocument:

    Donwload werkdocument

    Kieper de afvalbakken eens om op een groot stuk landbouwzeil, ga aan de slag met handschoenen en sorteren maar. Zo kun je zien welke afvalstromen er misschien niet thuishoren, je zult zien dat er veel afval bij het restafval is beland wat je makkelijk in verschillende stromen zou kunnen scheiden. Probeer dit te doen met afvalbakken van de gehele sportaccommodatie (kantine, kleedkamers, gangen, velden, parkeerplaats etc.). Ook kun je er zo achter komen welk afval van buitenaf jouw club binnenkomt, zoals bepaalde eet- en drinkverpakkingen die clubleden of bezoekers meenemen vanuit huis.

    Door het samenbrengen van de producten uit de inkooplijst en de resultaten van de sorteerproef vanuit het werkdocument zou duidelijk moeten worden welk afval van de sportaccommodatie zelf afkomstig is, en wat van buitenaf wordt meegenomen. Wil je weten welke producten tot welke afvalstroom behoren, bekijk dan de website www.afvalscheidingswijzer.nl. Hier kan je per product zien bij welke stroom het hoort.

Stap 2. Afvalpreventie

Hoe minder afval, hoe lager de kosten!

De beste manier om met afval om te gaan, is om te zorgen dat het er niet is. Er zal altijd afval blijven op je sportaccommodatie, maar sommige soorten afval zijn overbodig. Al het afval dat je kunt voorkomen, is natuurlijk mooi meegenomen. Het meeste afval komt uit de kantine. Hoe kun je een duurzame kantine realiseren? En hoe zorg je voor minder afval met duurzame sportspullen en sportkleding? Het verminderen van plastic afval is zelfs verplicht. De Europese Unie heeft een SUP-regeling (Single Use Plastics) opgesteld, dit betekend dat er maatregelen zijn en sommige plastic producten verboden worden. Als sportvereniging kan het zijn dat je deze producten gebruikt, hier moet dus een alternatief voor ingekocht worden.

Tips & tricks
Er zijn organisaties die sportverenigingen helpen om kantines te voorzien van gezonde keuzes en tips geven over gezondere producten. Voorbeelden: JOGG- Teamfit, FC VERS  en Bewuste Kantine.

  • Duurzame sportspullen

    Sportkleding en materialen die niet meer worden gebruikt belanden vaak in de afvalbak. Er zijn goede alternatieven. Denk eens aan een tweede leven of recycling.

    Er belandt vaak veel kleding en andere sportmaterialen bij de gevonden voorwerpen. Als niemand dit meer komt ophalen, belandt het uiteindelijk in de afvalbak. Dit is zonde, want aan kleding kan vaak een tweede leven gegeven worden, ook binnen de sportaccommodatie zelf! Hieronder noemen we een aantal acties die je kan ondernemen om het afval bestaande uit textiel en sportspullen te verminderen. 

    • Het personaliseren van sportspullen kan ervoor zorgen dat het meer waarde heeft en dat leden hun spullen minder snel kwijtraken of sneller terugvinden. Zo komt er minder bij de gevonden voorwerpen terecht. Een bidon of tenue met eigen naam zorgt voor meer verantwoordelijkheid bij de leden.
    • Zamel alle herbruikbare sportkleding en andere spullen in (handschoenen, beschermers, sticks etc.) en organiseer een spullenmarkt. De ingezamelde spullen en kleding kunnen worden verstrekt aan leden die dit nodig hebben zodat er geen nieuwe aangeschaft hoeven te worden.
    • Neem contact op met de sponsoren, wellicht hebben zij interesse in het  investeren in circulaire wedstrijdtenues.

  • Een duurzame kantine

    Meestal komt het meeste afval op een sportaccommodatie uit de sportkantine. Hoe kun je daar alternatieve producten aanbieden? Producten die minder afval geven?  

    De kantine is een belangrijke ontmoetingsplek op een sportaccommodatie om even na kletsen of uit te rusten. Er wordt veel afval geproduceerd in de kantine, het is dus goed om hier de juiste afvalbakken neer te zetten zodat al deze afvalstromen gescheiden kunnen worden. Nog beter is het om ervoor te zorgen dat de afvalberg flink kleiner wordt gemaakt.

    De grootste bron van afval bij de meeste sportaccommodaties zijn plastic flesjes en bekertjes, deze worden vaak gebruikt, omdat dit gemakkelijk is. Het is dus van belang om duurzamere opties net zo gemakkelijk te maken. Als iedereen een eigen bidon heeft, kan een watertap op de velden en in de kantine het drinken van kraanwater stimuleren. Deze watertappen kunnen ook eventueel aangeschaft worden met lekkere smaakjes, zodat er geen plastic bekertjes met ranja meer gehaald hoeven worden in de rust.

    De volgende acties kunnen ervoor zorgen dat er minder afval ontstaat in de kantine: 

    • Bied meer gezonde producten aan (zoals fruit), de resten kunnen bij het GFT afval en het bevat minder verpakkingsmateriaal.
    • Kijk of er alternatieve producten en verpakkingen zijn die bestaan uit duurzame materialen of die het milieu minder belasten.
    • Gooi restjes oud brood, groente en fruit niet weg maar verwerk ze bijvoorbeeld in soep, tosti’s panini’s of smoothies.

  • SUP-regeling
    (Single Use Plastics)

    Sinds 3 juli 2021 zijn er verplichtingen rond het niet meer gebruiken van Single Use Plastics, de zogenaamde SUP-regeling. Waar moet je rekening mee houden? 

    Het verminderen van plastic verpakkingen is van belang, omdat de hoeveelheid wegwerpplastic jaarlijks toeneemt. Dit plastic eindigt vaak als zwerfafval en veroorzaakt de plastic soep in de oceanen. Plastic bevat vaak giftige stoffen die niet in de natuur afgebroken worden. Dit wordt tegengegaan door de nieuwe SUP-regeling, dit zijn Europese maatregelen die ingevoerd worden om wegwerp plastic te verminderen.

    Sinds 3 juli 2021 is het verboden om verschillende plastic producten te kopen, verkopen en te gebruiken. Bijvoorbeeld plastic bordjes, plastic bestek, plastic roerstaafjes en rietjes. Bij veel sportaccommodaties wordt er gebruik gemaakt van deze producten. Je moet dus kijken naar alternatieven of wellicht kun je plastic wel helemaal verbannen binnen jouw sportaccommodatie? 

    Klik hier voor een overzicht van de maatregelen en de producten die straks niet meer verkrijgbaar zijn en per wanneer dit geldt.

    Duurzame vervangers voor wegwerpproducten: 

    • Plastic bordjes > Borden en bakjes van suikerriet. 
    • Plastic bestek > Wegwerpbestek van hout. 
    • Plastic roerstaafjes > houten roerstaafjes. 
    • Rietjes > Rietjes van tarwe of maiszetmeel. 
    • Plastic bekertjes > Bekertjes van karton, maiszetmeel of suikerriet.

    Let op: sommige materialen zijn biologisch afbreekbaar, maar mogen helaas nog niet altijd bij het GFT-afval, omdat het lang duurt voordat het verwerkt is. Dan moet het bij restafval. Check dus bij je afvalverwerker of het bij het GFT- of restafval mag.

Stap 3. Afvalbakken en -scheiding

Welke afvalstromen zijn het grootst?

Het is tijd om een plan van aanpak te maken. Pak het werkdocument erbij, hier kan je nu goed zien welke afvalstromen het grootste zijn. Om effectief afval te gaan scheiden moet er besloten worden welke bakken er worden geplaatst. Kies voor het scheiden van de grootste afvalstromen, dit is het meest efficiënt.

Hiervoor moet je misschien afvalbakken aanschaffen. Houdt ook rekening met de statiegeldregeling. Om hier de juiste keuze in te maken moet eerst de huidige situatie van de afvalbakken op de sportaccommodatie in kaart gebracht worden. Vervolgens kunnen de bakken die nog nodig zijn aangeschaft worden, waarbij wordt gekeken naar de bijbehorende kosten en uiteindelijk de implementatie op het terrein. Hieronder vind je advies over deze stappen.

FAQ: Hebben al die verschillende bakken wel zin? Nascheiding is toch ook effectief?
Sommigen afvalverwerkers hebben de technieken om afval te kunnen nascheiden. Maar als er niet aan bronscheiding (gescheiden afvalbakken) gedaan wordt, zijn de stromen vaak zo vervuild dat ze deze niet meer kunnen hergebruiken of recyclen. Dan belandt het toch vaak in de verbrandingsoven wat weer bijdraagt aan extra CO2-uitstoot. Daarnaast is nascheiden alleen zinvol voor de PMD-stroom.

  • Huidige
    situatie

    Breng in beeld welke afvalbakken er al zijn. Waar staan deze bakken? Waarvoor zijn deze bakken? Zijn deze te vol, leeg en goed zichtbaar? 

    Voordat afvalbakken worden aangeschaft moet je weten hoeveel en welke bakken er nodig zijn. Breng daarom eerst in kaart welke afvalbakken er al zijn en welke er vervolgens nog nodig zijn. Doe dit door een rondje over het gehele terrein te lopen en beantwoord de volgende vragen: 

    • Hoeveel afvalbakken staan er al op het terrein en binnen? 
    • Welke stroom mag er in deze bakken worden gegooid (zijn er nu alleen maar bakken voor restafval, of zijn er al karton/GFT/PMD bakken)?
    • Op welke locaties staan deze bakken nu? 
    • Zijn de huidige afvalbakken altijd vol, of niet altijd? Deze kunnen misschien vervangen worden door een afvalbak voor een andere stroom.

  • Afvalbakken en statiegeld

    Waar moet je rekening mee houden als je afvalbakken aanschaft? Hoe kun je statiegeldflesjes inzamelen? En waar eindigen die flesjes dan?

    Afvalbakken aanschaffen

    Er zijn veel verschillende afvalbakken op de markt, sommige zijn waarschijnlijk meer geschikt voor jouw sportaccommodatie dan andere. Om er zeker van te zijn dat de juiste afvalbakken worden aangeschaft, kan je op de volgende dingen letten: 

    • Een bak in een felle kleur, dit trekt de aandacht en herinnert de aanwezigheid.
    • Een bak met pictogrammen en geen tekst, het moet voor iedereen direct duidelijk zijn. Gebruik hiervoor de landelijke richtlijnen.
    • De bakken moeten bruikbaar en bereikbaar zijn voor iedereen, dus niet te hoog of te zwaar.
    • Begin met één of twee verschillende stromen, te veel kan overweldigend zijn.
    • Begin bijvoorbeeld met PMD, hier kun je van drie stromen al één mono-stroom maken in een afvalbak. 
    • Zorg dat er een compartiment is alleen voor plastic flesjes, in verband met het statiegeld.

    Bij het aanschaffen van bakken kun je kiezen voor: 

    • Afvalbakken kopen, daarnaast moet dan ook nog een contract af worden gesloten met een afvalverwerker.
    • Afvalbakken huren/ leasen in combinatie met een lediging abonnement bij hetzelfde bedrijf. Dit is in veel gevallen de goedkoopste optie.
    • Afvalbakken huren/ leasen met een apart lediging abonnement, hier is dus meer ruimte voor kleinere, duurzame afvalverwerkers.

    Vaak is er vanuit de gemeente een vergoeding gekoppeld aan zuivere afvalstromen. Afvalverwerkers bieden dus vaak een goedkoper tarief voor gescheiden stromen dan voor restafval. De meest voordeligste optie hangt af van de grootte van de club en de hoeveelheid afval. Sommige afvalverwerkers komen pas ledigen bij een minimaal volume afval. Als je bij een kleine sportaccommodatie zit is het dus verstandig om te kijken naar samenwerkingen met andere clubs of andere instellingen.

    Statiegeldregeling

    Met het aanschaffen van scheidingsbakken kan rekening gehouden worden met de statiegeldwet. Misschien zamel je als club al grote plastic flessen of bierkratjes in voor statiegeld, maar dat kan natuurlijk ook met kleine plastic flesjes. Per flesje (< 1 liter) wordt 15 cent statiegeld gerekend. Voor grote flessen (> 1 liter) 25 cent. Statiegeld op blikjes volgt in 2023. Deze maatregelen moeten leiden tot veel minder plastic zwerfafval.

    Sportaccommodaties zijn straks niet verplicht om plastic flesjes en blikjes in te zamelen als een inzamelpunt, dit blijft vrijwillig. Als je jouw sportaccommodatie graag als inzamelpuntpunt wil laten fungeren, kun je je aanmelden via Statiegeld NL. Je ontvangt van hen de benodigdheden zoals inzamelzakken, labels en stickers.

    Dit geld kun je bijvoorbeeld apart houden en bewaren voor duurzame initiatieven of andere activiteiten binnen de club. Meer geld dus voor in de clubkas, maar hoe pak je dit nou efficiënt aan?

    Na het legen van een fles of blikje met drinken, maakt het materiaal het volgende proces door, voordat het weer als een nieuwe fles of blikje in de winkelschappen verschijnt:

    1. Zorg dat de plastic flesjes/ blikjes goed gescheiden zijn in aparte afvalbakken.

    2. De ingeleverde flesjes/ blikjes worden door middel van compacteren kleiner gemaakt zodat ze makkelijker vervoerbaar zijn.

    3. Vervolgens wordt het PET van de statiegeldflessen in stukjes gehakt, gewassen en gezuiverd, waarna het vervoerd wordt naar de recycler.

    4.. Deze stukjes plastic worden gebruikt voor nieuwe flessen, een nieuwe plastic fles bestaat vaak uit 50% van oud plastic. Ook de plastic doppen worden hergebruikt.

    Door slim om te gaan met statiegeld op flesjes kan een sportaccommodatie geld terugverdienen aan deze flesjes en blikjes. Vergeet niet dat het beter en vaak goedkoper is om te kijken naar duurzame en herbruikbare alternatieven. Wanneer je zorgt dat er minder flesjes en blikjes worden ingekocht, gaat er ook minder plastic verloren en hoeft iemand minder vaak de flesjes/ blikjes weg te brengen. Preventie van afval heeft altijd de voorkeur. In 2023 gaat ook het statiegeld voor blikjes in. Het doel van de maatregel is de circa twee miljard blikjes die jaarlijks over de toonbank gaan in te zamelen en te recyclen in plaats van dat deze in ons milieu belanden. Als sportaccommodatie kun je de blikjes net als plastic flesjes apart inzamelen. 

  • Implemen-
    tatie

    Als je afvalbakken aan hebt geschaft, wat zijn de juiste plekken om ze te plaatsen? Hoe zorg je dat bakken leeg blijven en gevonden worden? 

    De plaatsing en de locatie van de afvalbakken kan impact hebben op het gedrag van mensen. Om dit goed te laten verlopen zijn er een aantal factoren waar je rekening mee kan houden:

    • Plaats de bakken op plekken waar mensen afval produceren en waar je verwacht dat mensen hun afval kwijt willen (kantine, de velden, parkeerterrein) of langs de natuurlijke looproutes.
    • Kleine aanwijzingen kunnen ervoor zorgen dat mensen onbewust gestuurd worden. Dit kan door middel van groene voetstapjes of pijlen op de grond.
    • Zorg ervoor dat de bakken op tijd worden geleegd. Dit voorkomt rotzooi.
    • Zorg ervoor dat de bakken regelmatig worden schoongemaakt. Dit zorgt ervoor dat het prettig blijft om de bakken te gebruiken.
    • Het moet duidelijk zijn welk afval in welke bak moet.

Stap 4. Afspraken met afvalverwerkers

Wat zijn de mogelijkheden in afspraken met afvalverwerkers?

Een sportaccommodatie is zelf verantwoordelijk voor de verwerking van alle afvalstromen. Dit betekent dat je zelf een contract moeten afsluiten met een afvalverwerker. Dit kan ingewikkeld zijn, want er zijn veel contract mogelijkheden en verschillende inzamelaars. In veel gevallen worden de afvalbakken geleegd wanneer de container vol zit, of is er sprake van een periodieke lediging. Sportverenigingen betalen vaak erg veel geld voor deze lediging. Om inzicht te krijgen in de verschillende opties van afvalverwerking staat hieronder een advies over de afspraken die je kunt maken met een afvalinzamelaar en welke mogelijkheden in de markt zijn, geschikt voor sportaccommodaties. En hoe kun je samenwerking met andere accommodaties aangaan?

FAQ: Door afval te scheiden moeten de verwerkers vaker rijden, dat is toch niet goed voor het milieu?
Dat hoeft niet, of het afval nou apart is of bij elkaar, de hoeveelheid blijft hetzelfde of zelfs minder. De CO2-uitstoot die vrijkomt bij het iets vaker rijden weegt niet op tegen de milieuwinst die gescheiden afval inzamelen oplevert

  • Afspraken

    Kijk eens naar de afspraken met je afvalinzamelaar. Welke vragen kun je stellen om samen tot een goede passende overeenkomst te komen? 

    Waarschijnlijk komt er nu een afvalinzamelaar langs op de club om het restafval op te halen. Bekijk dit contract eens, is deze nog steeds passend? En zijn er nu meerdere inzamelaars voor verschillende afvalstromen? De contracten kunnen ingewikkeld zijn. Hieronder staan een aantal vragen die je je huidige afvalinzamelaar of eventueel toekomstige afvalinzamelaar kunt stellen: 

    • Kan het huidige contract uitgebreid worden zodat er verschillende afvalstromen opgehaald kunnen worden?
    • Vraag naar de tarieven voor gescheiden afvalstromen. Gescheiden afval ophalen en verwerken kost vaak maar de helft van het tarief van ongescheiden inzameling.
    • Sommige inzamelaars kunnen helpen met het voorzien van stickers of andere communicatiemiddelen, om de afvalbakken te verduidelijken en het scheiden te bevorderen.
    • Zou het goedkoper zijn als je samenwerkt met een andere accommodaties?

  • Samenwerking

    Als je gezamenlijk met andere sportaccommodaties afval kan inzamelen, zorgt dat voor volume en dat kan schelen in de kosten. 

    De samenwerking met verschillende clubs of andere bedrijven in de regio kan leiden tot een groter volume afval. Dit grotere volume is vaak nodig bij afvalverwerkers. Er zitten vaak meerdere sportaccommodaties op een sportpark en door samen afval in te zamelen wordt massa gecreëerd en is het mogelijk om tegen lagere kosten meer afvalstromen te scheiden. Wellicht is het ook mogelijk om een gezamenlijk afvalcontract in te kopen.

    Daarnaast verminder je door een gezamenlijk afvalcontract het aantal  vervoersbewegingen van de afvalverwerker, wat weer CO2-uitstoot bespaart. Bekijk dus eens of er sportaccommodaties of andere bedrijven bij jou in de buurt zitten om de mogelijkheden van een gezamenlijk afvalcontract te bespreken.

  • Mogelijkheden

    Naast de grote afvalinzamelaars, zijn er veel kleine initiatieven voor het ophalen van afval en het verwerken naar een grondstof. 

    Naast de grote afvalverwerkers zijn er ook een aantal kleinere en vaak duurzamere verzamelinitiatieven die voor een klein bedrag een kleine stroom afval ophalen. Deze worden allemaal op een verantwoordelijke manier verwerkt en dit zorgt er ook voor dat er uiteindelijk minder restafval is. De contracten zullen per verwerker verschillen. Maar het abonnement kan vaak aangepast worden naar de gewenste containers of lediging frequentie. Hieronder vind je een aantal voorbeelden:

    • De clique verzamelt kleinere afvalstromen zoals koffiedik, sinaasappelschillen en kurk maar ook grotere stromen en brengt dit naar partijen die er nieuwe producten van maken.
    • Greenup is een automaat voor inname van PET-flesjes, drankenkartons en blikjes op sportverenigingen.
    • Bij Afval Loont kan je afval inleveren zoals PMD, papier, frituurvet en textiel en krijg je er een klein bedrag voor terug.
    • Frituurvet Recycle Het is een inleverpunt voor frituurvet, het wordt hier ook weer gerecycled.
    • Seenons haalt efficiënt en duurzaam kleine afvalstromen op. Dit kun je zelf beheren door middel van hun app. Ze halen naast de standaard mono-stromen ook sinaasappelschillen en koffiedrab apart op.
    • Oscar Circulair haalt in één gebied in de Amsterdamse binnenstad restafval en grondstoffen op bij verschillende ondernemers. Met deze vernieuwende aanpak vermindert Oscar de restafvalstroom, zamelt het hoogwaardige grondstoffen in voor hergebruik én vergroot het de leefbaarheid in het gebied.
    • GroenCollect haalt niet alleen reststromen op, maar zorgt er tegelijkertijd voor dat deze opgehaalde materialen een tweede leven krijgen zoals Jenever van oud brood.
    • Inzamelhelden haalt het afval van inwoners, winkels, horeca en kantoren dagelijks op met een elektrische bakfiets. Met een app kun je aangeven welk afval wanneer opgehaald kan worden.

Stap 5. Communicatie

Maak mensen bewust!

Om te zorgen dat iedereen op de hoogte is van de nieuwe werkwijze rondom afval, is het belangrijk om dit goed te communiceren naar iedereen. Wanneer iedereen zich bewust is van de nieuwe initiatieven, is het makkelijker om elkaar te motiveren en belonen maar ook om iemand aan te spreken. Om het nieuwe afvalplan te lanceren, kan je een aantal communicatiemiddelen gebruiken. Er is informatiebehoefte, daarom is het belangrijk om de juiste informatie te verstrekken. Een goed communicatieplan is van belang, omdat je dan meteen met iedereen tegelijk aan de slag kan, dit heeft meer effect.Communicatie over afval is relevant voor iedereen die betrokken is bij de sportaccommodatie om de juiste motivatie te krijgen. Van trainers tot leden. Van bestuur tot bezoekers.

Tips & Tricks

  • Toon de impact door middel van CO2- reductie
  • Communiceer uiteindelijk ook de resultaten.

  • Communicatie-middelen

    Welke middelen kun je inzetten om de maatregelen rond afval op je sportaccommodatie bij iedereen onder de aandacht te brengen?  

    Om te zorgen dat de nieuwe plannen wat betreft afval scheiden niemand zullen ontgaan, kan je gebruik maken van verschillende kanalen.

    Voor externe communicatie (naar de buitenwereld toe; bezoekers, sportbonden etc.):

    • Flyers en/of posters op lokale vindplaatsen (supermarkt, buurthuizen).
      Flyers zorgt wel voor mogelijk zwerfafval, kies hier alleen voor wanneer digitaal niet mogelijk is.
    • Flyers en/of posters bij de kantine en ingang van de sportaccommodatie met duidelijke tekst en pictogrammen.
    • De website: post een artikel of pop-up scherm over het afval scheiden.
    • Sociale media: Facebook, Instagram of Twitter.

    Voor interne communicatie (binnen de club; vrijwilligers/leden etc.):

    • WhatsApp-groepen: wanneer de aanvoerder van het team een berichtje stuurt in de groep waar het hele team in zit, bereik je veel mensen.
    • E-mail: een duidelijk mailtje naar de leden en ouders werkt informatief, dit kan ook als naslagwerk worden gebruikt.
    • Een afvalcursus: vrijwilligers en medewerkers zijn vaak het kloppende hart van de sportaccommodatie en helpen overal mee. Het is dus belangrijk dat zij precies weten wat er met het afval gedaan moet worden. Breng door middel van een korte afvalcursus alle betrokken medewerkers op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen. Wijs bijvoorbeeld een ‘afval coach’ aan die het leuk vindt om hier mee bezig te zijn, en laat iedereen trainen door deze persoon.
    • De website: post een artikel of pop-up scherm over het afval scheiden.
    • Sociale media: Facebook, Instagram of Twitter.

  • Informatie-
    behoefte

    Afval scheiden werkt alleen als iedereen mee doet. Op alle vragen moet een antwoord zijn. Zorg voor duidelijke en korte informatie. 

    Afval scheiden werkt alleen als iedereen op de sportaccommodatie mee doet, het is dus van belang dat alle belangrijke vragen op voorhand al worden beantwoord en dat scepsis weggenomen wordt. Er moet duidelijke en eenvoudige kennis overgedragen worden aan de leden: wat verandert er precies en hoe gebeurt dat? Deze informatie moet kort en krachtig zijn.

  • Motivatie:
    hoe?

    Waarom is afval scheiden en verminderen zo belangrijk? Daar moet je goed over communiceren. Leg uit hoe het werkt en waar je het voor doet. 

    Hieronder staan een aantal punten die behandeld kunnen worden in de communicatie over de motivatie van de sportaccommodatie om dit te doen: 

    • Het effect en de noodzaak. De meeste mensen hebben geen idee wat er met hun afval gebeurt. Daarom zijn veel mensen geneigd om de mythes rond afval scheiden te geloven zoals; “alles komt uiteindelijk toch bij elkaar”. Leg vanaf het begin goed uit waar de noodzaak van afval scheiden vandaan komt en wat het effect is. Dit zorgt ervoor dat leden beseffen dat het daadwerkelijk nut heeft en dat motiveert het gewenste gedrag.
    • Laat de (potentiële) resultaten zien. 
    • Welke nieuwe afvalbakken zijn er nu en voor welke stromen gelden ze.
    • Waar zijn deze nieuwe afvalbakken te vinden. 
    • Benadruk de nauwkeurigheid van het afval scheiden, als het één te veel van een andere stroom bevat, is deze stroom ‘vervuild’. Dat is zonde, want de stroom is dan niet meer geschikt voor recycling.

Stap 6. Gedrag

Sport geeft het goede voorbeeld

Het gedrag van iedereen op de sportaccommodatie heeft veel invloed op het afval scheiden. Een effectieve aanpak beïnvloedt de motieven, weerstanden en het speelt in op herkenbaarheid en gemak. Dit kan door middel van modelling, waarbij je het juiste voorbeeld laat zien, motiveren en het gemak bevorderen. Naast dat afval scheiden goed is voor het milieu, heeft de sportsector ook een voorbeeldfunctie.

Een sportaccommodatie is een plek waar veel mensen samen komen en dus een goede plek om elkaar het juiste voorbeeld te geven, door afval te scheiden. Hierdoor worden mensen gestimuleerd om nog verantwoordelijker met hun afval om te gaan.

FAQ: Is het mogelijk om als sportvereniging hier echt een gedragsverandering door te voeren?
Ja, op het gebied van afval scheiden zeker. Dit kan echter alleen als er genoeg aandacht aan wordt besteed. Gedragsverandering op grote schaal gaat over het algemeen langzaam. Het bereik, de herhaling en de duur van de ‘campagne’ maakt veel uit voor het effect.

  • Modelling

    Op verschillende manieren kun je mensen inspireren om met afval scheiden aan de slag te gaan. Denk aan een rolmodel of afvalcoach. 

    • Een rolmodel kan helpen het gedrag te bevorderen. Denk hierbij aan een (oud) lid zodat anderen zich hier mee kunnen identificeren en hiernaar op kijken.
    • Een persoon toewijzen als afvalcoach kan het positieve gedrag bevorderen, door mensen aan te spreken op hun gedrag of vragen te laten stellen en de sociale norm te benadrukken.
    • Succesverhalen of praktijkvoorbeelden kunnen laten zien welke resultaten het juiste gedrag kan behalen.

  • Motiveren

    Afval scheiden is leuk en waardevol. Door alle positieve kanten te benadrukken worden leden gemotiveerd. Je kunt er zelfs geld mee verdienen.

    Afval scheiden is leuk en waardevol. Door alle positieve kanten te benadrukken worden leden gemotiveerd. 

    • Het is goedkoper en beter voor het milieu dan om één hoop gemengd afval te verwerken.
    • Ook is er geld te verdienen met afval scheiden. Op de lange termijn bespaar je kosten en de statiegeld flesjes leveren geld op. Dit zorgt voor een extraatje in de clubkas, waar leuke dingen van gekocht kunnen worden.
    • De milieuwinst aantonen door middel van kengetallen. 
    • Probeer kritisch gedrag te vermijden/weerleggen en het gewenste gedrag te stimuleren.
    • Beloon elkaar wanneer je ziet dat iemand zich aan de regels houdt.
    • Afval scheiden is leuk! Creëer trots en wek het clubgevoel op; jullie doen dit samen voor een betere wereld.
    • Maak er een wedstrijd van.

  • Gemak

    Hoe makkelijker het is om afval te scheiden, hoe sneller mensen dit ook doen. Maak het je leden daarom gemakkelijk!

    Gemak heeft invloed op het doen en laten, hoe makkelijker het is om afval te scheiden hoe sneller mensen dit ook zullen doen. Houd daarom rekening met: 

    • De reacties op de plaatsing van de afvalbakken. Kan iedereen hier goed mee omgaan of zijn er aanpassingen nodig?
    • Herinner aan de juiste handelingen op het goede moment door stickers, pijlen of pictogrammen.
    • Probeer op elk vlak alles zo eenduidig, herkenbaar, transparant en duidelijk te houden.

Ook interessant

Klimaatadaptatie
Duurzame omgeving
Praktijkvoorbeelden