Wat kun je met overtollige zonne-energie bij je sportaccommodatie?
Voor een sportaccommodatie kan het benutten van overtollige zonne-energie extra uitdagend zijn, omdat het moment van gebruiken van elektra en het moment van opwekken van zonnestroom vaak uit elkaar liggen. Denk aan de zon die overdag schijnt en de trainingen die ’s avonds veldverlichting nodig hebben. We leggen in dit artikel uit waar mogelijkheden liggen om die momenten dichter bij elkaar te brengen. Gebruik je meer eigen opgewekte duurzame stroom, dan is dat goed voor het milieu en de clubkas.
Kleinverbruik- of grootverbruikaansluiting?
Elke hoofdaansluiting voor elektriciteit heeft een aansluitwaarde. Hoe hoger de aansluitwaarde, hoe hoger het vermogen dat een gebruiker achter deze hoofdaansluiting kan plaatsen. Stroomaansluitingen zijn in Nederland verdeeld in twee typen:
- Kleinverbruikaansluiting: je hebt een aansluiting van maximaal 3×80 ampère
- Grootverbruikaansluiting: je hebt een aansluiting van groter dan 3×80 ampère. Als je een grootverbruikaansluiting hebt, is het van belang om te controleren of het teruglevermogen van je zonnepanelen is opgenomen in de Aansluiting- en Transportovereenkomst met de netbeheerder.
Gelijktijdigheid
Gebruikmaken van je eigen opgewekte zonnestroom op het moment van opwekken, wordt gelijktijdigheid genoemd. Dit is altijd gunstig, maar netcongestie1 en de geplande afschaffing van de salderingsregeling2 versterken dit, omdat opgewekte zonnestroom anders (financieel) onbenut blijft. Wil je weten hoe de gelijktijdigheid is op jouw sportaccommodatie, dan is het wenselijk om inzicht in zowel elektraverbruik als ‘opwek’ te hebben. Daarna kun je kijken waar dit uit elkaar ligt. Onderstaande illustratie toont hoe dat eruit kan zien.
De blauwe lijn geeft aan hoeveel elektriciteit er op welk moment gebruikt wordt. De gele lijn is de opgewekte zonne-energie. Daar waar de gele lijn boven de blauwe uitkomt (midden van de dag) is er de mogelijkheid om meer energie te gaan gebruiken.
Dit kun je ook op jouw sportaccommodatie doen. Bij voorkeur met zo gedetailleerd mogelijke data, waarna je kunt bepalen op welke momenten je overdag meer gebruik kunt maken van zonnestroom. Mocht dit niet voorhanden zijn, neem dan als stelregel dat je het elektraverbruik zoveel mogelijk spreidt over de momenten met daglicht.
Slim aansturen van apparatuur
Als je inzicht hebt in je verbruik en duurzame opwek, kun je aan de slag met het optimaliseren van de gelijktijdigheid. Je kunt bijvoorbeeld een afwasmachine overdag aanzetten in plaats van in de avond. Of een warmwaterboiler overdag laten opwarmen tot een hogere temperatuur, waardoor die gedurende de dag warmte vasthoudt, maar niet of minder hoeft te verwarmen. Slimme aansturing van installaties helpt bij de spreiding van het elektraverbruik. Dit kan bijvoorbeeld met aansturing via een app. Andere mogelijkheden zijn een startuitstel of timer-stekker.
Laadpalen
Een andere mogelijkheid om extra zonnestroom te gebruiken, is het realiseren van laadpalen. Hierbij is het belangrijk dat deze worden aangesloten op dezelfde aansluiting als de zonnepanelen. Het installeren van laadpalen kan extra inkomsten genereren voor je vereniging en zou je ook als een service naar je leden en bezoekers kunnen zien. Bij het aansluiten van laadpalen komt veel specifieke techniek kijken. Laat je daarom informeren door experts en weeg de kosten en baten tegen elkaar af. Meerdere sportaccommodaties hebben met succes laadpalen geïnstalleerd, zoals is te zien in de Duurzaamheidsatlas.
Batterij
Het is ook mogelijk om een batterij te installeren om het gebruik van je opgewekte zonne-energie beter te kunnen inzetten. In de praktijk blijkt dat het maken van een rendabele investering voor een batterij zeker niet voor alle sportaccommodaties mogelijk is. Met name als je de batterij alleen gebruikt voor eigen elektraverbruik. Als je stroom mag terugleveren en dit via een dynamisch energiecontract kan verhandelen, dan is dit positief voor je business case. Laat je in alle gevallen informeren door experts, welke toepassing mogelijk is in jouw situatie.
Elektrificatie
Een andere mogelijkheid om overtollige zonnestroom te gebruiken is elektrificatie. Om CO2-uitstoot te reduceren, moeten alle gebouwen op den duur functioneren zonder gasaansluiting en overgaan op groene stroom. Maak je minder gebruik van gas, dan verbruik je meer elektra. Dat noemen we elektrificatie. Denk daarbij aan verwarmingsmogelijkheden, zoals infraroodpanelen en warmtepompen. Dit kan een besparing op de energierekening opleveren en een kans om extra verduurzamingsmaatregelen te nemen.
Energiemanagementsysteem (EMS)
Met een Energiemanagementsysteem (EMS) kun je energieverbruik en -opwek monitoren. Daarnaast kan een EMS je installaties slim aansturen. Denk aan laadpalen, warmtepompen etc. Wat een EMS ook kan, is het actief begrenzen van je duurzaam opgewekte energie. Dit is bijvoorbeeld nodig als je geen stroom mag terugleveren. Door de actieve begrenzing zorg je ervoor dat je altijd aanspraak kan maken op je zonnestroom zonder dat er wordt teruggeleverd. Onderstaande afbeelding laat zien hoe dat werkt.
Een installateur kan je ondersteunen om een EMS te realiseren. Houd er rekening mee dat er kosten verbonden zijn aan de installatie en het gebruik.
Als je bezig bent met het optimaliseren van de gelijktijdigheid, kun je de term curtailment tegen komen. Dit is een vaak gebruikte term bij het afschalen van zonnestroom. Het is de Engelse vertaling voor ‘inkorten’. Voor een zonnestroominstallatie betekent dit het afknijpen van duurzaam opgewekte energie (actieve begrenzing).
Hoe duurzaam is jouw sportaccommodatie?
Wij zijn op zoek naar de meest duurzame sportaccommodatie van 2025. Iedere sporter is gebaat bij een toekomstbestendige sportaccommodatie. Daarin speelt duurzaamheid een sleutelrol. Wil je jouw sportclub in de spotlight zetten? En kans maken op een geldprijs tot €2.500? Meld je dan aan.
- Van netcongestie is sprake als de vraag naar elektriciteit groter is dan de transportcapaciteit van het net (zowel bij de aanbieder als de afnemer). Dat houdt in dat de maximale hoeveelheid elektriciteit die per kwartier verplaatst kan worden over het elektriciteitsnet bereikt is. ↩︎
- Als kleinverbruiker mag je de energie die je produceert en teruglevert aan het net (of een deel daarvan) wegstrepen tegen je verbruik op dezelfde aansluiting. Deze maatregel is vooralsnog van kracht tot 2027. Lees meer op de website van de RVO. ↩︎
