Een gezonde grasmat in de zomer begint nu
Een sterk en klimaatbestendig grasveld bestaat uit geschikte sportveldgrassen met goed ontwikkelde, diepe wortels. Dat stimuleer je door niet te snel, niet te vaak en niet te veel te beregenen. Trainers en voetballers spelen graag op een vochtige grasmat. Maar ook bestuurders, beheerders en vrijwilligers zien het liefst frisgroen gras. Dat maakt het verleidelijk om in droge periodes regelmatig (en kort) te beregenen. Dit is echter de snelste weg naar een kwetsbare grasmat en dus een slecht veld. Door alleen te beregenen wanneer het noodzakelijk is bespaar je water, energie en geld.
De rol van water in het gras
Water zorgt voor opname en transport van voedingsstoffen vanuit de bodem naar het blad. Water geeft het gras stevigheid en door het verdampen (transpireren) koelt het gras zichzelf. En daarmee ook de bodem. Dat is vooral op warme dagen belangrijk, omdat graswortels bij temperaturen boven 25oC niet meer actief zijn. Door het verdampen zijn natuurgrasvelden op hete dagen een stuk koeler dan kunstgrasvelden. Dat maakt ze aangenamer om te bespelen.
Het belang van diepe wortels
Zodewortels van zes tot acht cm maken een grasmat sterk. Dat is nodig wanneer je veld intensief wordt bespeeld. Diepe graswortels (groter dan 15 centimeter) maken het gras weerbaarder tegen verdroging. De grond droogt altijd van bovenaf op. Dat prikkelt wortels om dieper te groeien, want ze groeien altijd naar het water toe. Omdat het dieper in de grond koeler is, kunnen langere wortels water blijven opnemen. Het gras kan zo blijven verdampen en zichzelf en de bodem koelen. Zolang het gras blijft groeien kan het herstellen en reserves opbouwen. Deze reserves maken het gras weerbaar tegen ziekten. Ook zorgen ze voor sneller herstel na perioden van stress door bespeling, onderhoud, vorst, hitte of droogte.
Start in het voorjaar
In het voorjaar moeten graswortels over voldoende water en lucht beschikken om te gaan groeien. Het gras herstelt zo van de winter en wordt voorbereid op de zomer. Daarvoor moet je in een droog voorjaar op tijd beginnen met beregenen en niet afwachten tot het gras verkleurt.
Om te bepalen wanneer en hoeveel je moet beregenen kun je het beste in de grond kijken. Daarmee begin je in het voorjaar (maart/april). Op dit moment wil je de groei goed op gang helpen voor herstel na de winter. Groei zorgt voor een mooiere grasmat, maar ook voor wortelontwikkeling, op voorwaarde dat de wortels ook voldoende zuurstof hebben. Sterke, diepe wortels maken de grasmat robuuster en beter bestand tegen droogte en hitte in de zomer.
De eerste beregeningsronde
Voor de eerste beregeningsronde (in de lente) kun je deze stappen zetten:
- Maak op een paar plaatsen in het veld een steek in de grond van circa 25 centimeter diep. Dit kun je doen met een guts of een spa.
- De grond is droog als hij duidelijk van kleur verandert als je hem iets vochtig maakt. Aanvullen van het vochtgehalte is dan nuttig als er geen neerslag wordt verwacht.
- Beregen éénmalig zoveel dat de grond tot circa 25 centimeter diepte goed vochtig is. Meer water geven is niet nodig.
De volgende (grote) beregeningsronde volgt als de grond tot ongeveer tweederde van de bewortelingsdiepte is uitgedroogd. Dat is voor elk veld verschillend. Dus opnieuw in de grond kijken. Meer tips voor de tweede beregeningsronde vind je in deel twee van deze serie (volgt later).
Verbeter structureel de kwaliteit van je sportveld
De Handleiding Geïntegreerd Sportgrasbeheer bevat informatie en concrete stappen om je grasveld goed en duurzaam te onderhouden. Je vindt hierin onder andere een handleiding, invulformulieren en een slimme Excel.
Let op de uitzonderingen
De hoofdmoot is dus: wees kritisch op wanneer en hoeveel water je geeft. Vooral niet te vaak en teveel, maar begin wel op tijd. Er zijn enkele uitzonderingen.
- Pas gekiemd gras moet voldoende vocht krijgen, anders gaat het dood. Afhankelijk van neerslag, temperatuur, zon en wind kan het nodig zijn soms wel twee tot drie keer per dag te beregenen. Zodra het gras groeit, wil je een diepere beworteling stimuleren: dan geef je minder vaak maar wat meer water per keer.
- Velden met een toplaag en klei of leem worden bij droogte erg hard. Om hier prettig en veilig op te spelen kan het noodzakelijk zijn om ze te beregenen. Enkele millimeters water kunnen daarbij al helpen. Ook hier is het beter om niet direct voor de wedstrijd een beetje te beregenen, maar liever een dag van tevoren met meer water. Met een guts of spade kun je in de grond controleren of je voldoende water hebt gegeven.
- Kaalgespeelde velden met een zandige toplaag kunnen bij droog en zonnig weer instabiel worden. Door enkele millimeters te beregenen houd je het veld beter bespeelbaar, maar het effect is meestal van korte duur. Regelmatig beregenen met enkele millimeters verzwakt het restant van de grasmat, maar veiligheid en bespeelbaarheid zijn in dit geval belangrijker. Wanneer instabiliteit een terugkerend probleem vormt, zijn structurele maatregelen nodig.
Meer lezen?
Wil je meer lezen over het (milieuvriendelijk) beheer van jouw sportgrasveld? De Handreiking pesticidenvrij sportgrasbeheer geeft informatie over een gezonde grasmat, chemievrij beheer en het bestrijden en beheersen van onkruiden, ziekten en plagen.
